Jakowlew Jak-1 – radziecki standard

Po aktualizacji 0.5.1 wielu graczy żywiło duże nadzieje w związku z nową gałęzią radzieckich myśliwców Jak. I bardzo słusznie, ponieważ z biegiem lat Jak ze swoimi wieloma wariantami stał się bardzo popularną maszyną bojową, a w efekcie najliczniej produkowanym samolotem w historii II wojny światowej. Ze względu na olbrzymią skuteczność w walce do dziś uznaje się go za myśliwski odpowiednik serii samolotów szturmowych Iljuszyna.

Co prawda Jak nigdy nie wzniósł się na pułap MiGa, nie dorównywał mocą Messerschmittowi, ani nie był tak sławny, jak Spitfire, lecz mimo to stał się jednym z najbardziej rozpowszechnionych samolotów w historii lotnictwa, a w momencie wybuchu wojny należał też do grona najlepszych myśliwców wyposażonych w silnik tłokowy. Dzisiaj chcemy przybliżyć osiągnięcia całej serii poprzez omówienie pierwszego modelu z tej rodziny – samolotu Jak-1.

Historia

W chwili wybuchu II wojny światowej Związek Radziecki był związany z Niemcami nieformalnym sojuszem. Po ataku Niemiec na Polskę w 1939 roku oba sprzymierzone kraje uzgodniły między sobą podział zajętego terytorium. Losy wojny mogły potoczyć się inaczej, gdyby Niemcy nie postanowiły zwrócić się przeciw swojemu sojusznikowi w 1941 roku, co dało początek olbrzymiej inwazji pod nazwą Operacja Barbarossa.

Zaskoczony Związek Radziecki nie dysponował dostateczną siłą militarną niezbędną do skutecznej obrony. Radzieccy żołnierze byli słabo wyposażeni i wyszkoleni, a przestarzałe czołgi i samoloty nie były w stanie stawić czoła przeciwnikowi. Co prawda ZSRR otrzymał pomoc ze strony Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii pod postacią programów lend-lease, jednak przez dłuższy czas Związek Radziecki musiał bronić się o własnych siłach. W tej sytuacji krajowi potentaci przemysłowi postanowili wypełnić powstałą lukę, a pośród przestarzałych samolotów rzuconych na front w obronie przed niemiecką Operacją Barbarossa pojawiła się garstka nowych maszyn. Jedną z nich był Jak-1.

Biuro konstrukcyjne Jakowlewa zostało założone zaledwie kilka lat wcześniej, w 1934 roku, przez znanego inżyniera Aleksandra Siergiejewicza Jakowlewa. Po kilku imponujących projektach samolotów sportowych biuro podjęło próbę stworzenia samolotu bojowego. Pierwsze projekty pierwowzoru Jaka-1 były znane pod nazwą I-26. Powstały one w 1938 roku w odpowiedzi na zamówienie rządowe dotyczące myśliwca, który miał być zbudowany głównie z drewna i płótna, aby ułatwić prace konserwacyjne, naprawy i masową produkcję.

Pierwszy prototyp okazał się niezbyt udany. Loty próbne odbyły się w styczniu 1936 roku, jednak samolot musiał wykonać ponad 15 lądowań awaryjnych ze względu na przegrzewający się silnik. Ostatecznie doprowadziło to do tragedii: zginął jeden z oblatywaczy.

W drugim prototypie poprawiono usterki poprzedniego modelu, jednak samolot miał nadal problemy z przegrzewaniem silnika, a jego ciężar przekraczał maksymalną wartość podaną w specyfikacjach. Prototyp nie przeszedł testów rządowych, co stanowiło olbrzymi problem – ze względu na eskalację wojny rząd zamówił już masową produkcję samolotów. Dlatego produkcja rozpoczęła się jeszcze w trakcie trwania testów i prac projektowych.

Kiedy Niemcy rozpoczęli Operację Barbarossa, w projekcie dokonano już ponad 8000 poprawek. Do tego czasu powstało też nieco ponad 400 samolotów, chociaż większość z nich była niekompletna lub czekała na montaż. Większość z samolotów Jak-1 została zniszczona podczas pierwszych bitew, jednak samolot wykazał się na polu bitwy wyjątkową siłą ognia i zwrotnością na niewielkich wysokościach – pod tym względem dorównywał swojemu przeciwnikowi, Messerschmittowi Bf. 109.

Kiedy operacja Barbarossa straciła impet, Związek Radziecki zaczął nadrabiać wcześniejsze braki w uzbrojeniu. Ponieważ Jak-1 okazał się znakomitym samolotem jak na swoje czasy, zwiększono jego produkcję. W trakcie wojny wyprodukowano ponad 9000 maszyn tego typu. Co prawda z biegiem wojny zostały one wyprzedzone pod względem technologicznym przez inne, lecz mimo to wciąż stanowiły podstawę dla całej gałęzi ulepszonych projektów. Jaki-1 były w aktywnej służbie przez całą wojnę i pojawiały się wszędzie tam, gdzie armia radziecka. Kilka z nich było nawet pilotowanych przez lotniczki z dywizjonu 586 – jednej z nielicznych jednostek lotniczych, w których skład wchodziły jedynie kobiety.

Co prawda Jak-1 nie należał do najszybszych, najwytrzymalszych czy najgroźniejszych samolotów II wojny światowej, ale był porządną maszyną, która dobrze wykonywała swoje zadanie. W oparciu o projekt Jaka-1 zbudowano ponad 37 000 samolotów z silnikiem tłokowym – więcej, niż w przypadku jakiegokolwiek innego samolotu II wojny światowej.

Biuro konstruktorskie Jakowlewa projektuje samoloty do dzisiaj, funkcjonując pod nazwą Yak Aircraft Corporation. Obecna siedziba biura znajduje się Moskwie. Oznaczenie „Jak” jest nadal wykorzystywane w produkowanych przez nie obecnie myśliwcach odrzutowych.

Jakowlew Jak-I w grze

Rozwój technologiczny

Jak-1 znajduje się na drugiej gałęzi myśliwców w radzieckim drzewie technologicznym. Samolot ten miał być następcą serii Polikarpow (nosił nawet oryginalnie oznaczenie I-26), dlatego pojawia sie po samolocie I-17 na gałęzi, która rozpoczyna się od pojazdu I-16. Możecie przetestować ten ciekawy myśliwiec V poziomu na swojej ulubionej mapie za niewielką sumę 15 800 PD i 328 000 kredytów.

Parametry i taktyka

Jak-1 miał zapewniać wsparcie myśliwcom szturmowym IŁ-2 podczas II wojny światowej, dlatego charakteryzuje się dość niską optymalną wysokością lotu: od 750 do 1000 m. Przez większość czasu będziecie jednak walczyć jeszcze bliżej ziemi, aby wykorzystać znakomite osiągi samolotu na niewielkich wysokościach.

Jednak Jak wyróżnia się na tle innych samolotów pod względem znakomitej zwrotności – pod tym względem przewyższa go jedynie A6M2. Zwrotność da Wam przewagę w walce kołowej. Średni czas skrętu wynosi zaledwie 13 sekund, dzięki czemu możecie wymanewrować prawie każdego przeciwnika. Jak-1 to klasyczny przykład myśliwca stworzonego do walki w poziomie: dzięki ostrzejszym zakrętom i większej prędkości zyskacie przewagę nad każdym przeciwnikiem z tego samego poziomu, a także nad niektórymi samolotami z wyższych poziomów.

Niestety natychmiast po wzniesieniu nosa nad poziom horyzontu zauważycie, że samolot słabo radzi sobie w pionie. Nie sugerujcie się zbytnio parametrami Jaka na papierze: prędkość wznoszenia samolotu jest poniżej przeciętnej, głównie ze względu na słaby silnik. Dlatego musicie uważać na nagłe przeciągnięcia i unikać walki z nosem skierowanym do góry. Wejście na większą wysokość podczas walki będzie praktycznie niemożliwe, zwłaszcza gdy bronicie się przed przeciwnikiem. Pamiętajcie o tym, kiedy będziecie przygotowywać strategię – po zbliżeniu się do ziemi nie wybierajcie celów, które znajdują się nad Wami.

Sporym problemem będzie też siła ognia. Co prawda konfiguracja podstawowa charakteryzuje się ponadprzeciętną wartością, wynoszącą aż 78 punktów (dzięki czemu samolot plasuje się na trzecim miejscu wśród siedmiu myśliwców tego poziomu), jednak później nie ulega ona prawie żadnej poprawie. Nawet po ulepszeniu broni wartość siły ognia nie przekroczy 82 punktów. Tyle wystarczy doświadczonym snajperom, jednak początkujący będą musieli wykonać kilka ataków, by zniszczyć przeciwnika. To spore rozczarowanie, ponieważ prawie wszystkie pozostałe myśliwce tego poziomu mają po ulepszeniach dostęp do uzbrojenia VI poziomu, podczas gdy Jak-1 nawet po ulepszeniu musi korzystać z niezbyt mocnych działek IV poziomu, mimo że jest to samolot V poziomu. Dlatego podczas ataków musicie uważać na samoloty szturmowe: dłuższy lot za ciężkim samolotem może się dla Was źle skończyć, ponieważ maszyna tak delikatna jak Wasza nie wytrzyma długotrwałego ostrzału tylnego strzelca. Powinniście zawsze atakować pod kątem, aby nie wchodzić w pole rażenia przeciwnika.

Atakowanie celów naziemnych Jakiem-1 też nie jest najlepszym pomysłem, ponieważ stracicie zbyt dużo wytrzymałości, a Wasza broń nie zdziała zbyt wiele. Rakiety RS-82 mogą nieco poprawić sytuację, ale nie zalecamy ich wyboru. W walce kołowej będziecie potrzebowali jak największej zwrotności, aby utrzymać przewagę nad przeciwnikiem.

Podsumowując, Jak-1 jest znakomitym samolotem, o ile znacie jego ograniczenia i nie staracie się ich przekroczyć. Maszyna znakomicie sprawdza się w walce poziomej – może ścierać się nawet z przeciwnikami wyższych poziomów, o ile trzyma się blisko ziemi. Przewaga zwrotności zapewni Wam zwycięstwo w prawie każdym pojedynku 1 na 1, musicie jedynie unikać walk z samolotami przeznaczonymi do manewrów „boom and zoom”. Samoloty o dużej prędkości wznoszenia, takie jak P-51A Mustang, mogą wzlecieć wyżej i zostawić Jaka-1 w dole, a następnie wykończyć go podczas nurkowania. Nawet nie próbujcie zadzierać z takimi przeciwnikami, zwłaszcza jeśli już znajdują się nad Wami. Najlepiej trzymajcie się przy ziemi i wykorzystajcie swoją zwrotność oraz ukształtowanie terenu do eliminowania pojedynczych przeciwników.

Ulepszenia

Podobnie jak w przypadku innych samolotów tego samego poziomu, Jak-1 nie posiada wymiennych modułów. Co więcej, dwa z dodatkowych modułów nie zwiększają znacznie osiągów samolotu i są pomijane przez większość pilotów. Mimo to warto przyjrzeć się pozostałym elementom wyposażenia, aby maksymalnie wykorzystać potencjał maszyny.

Konstrukcja

Jedno jest pewne: w podstawowej wersji konstrukcji nie zalecicie daleko. Jak-1 zajmuje niemal ostatnie miejsce na swoim poziomie pod względem wytrzymałości, dysponując zaledwie 135 PW. W zamian za 3100 PD i 50 000 kredytów możecie kupić ulepszoną konstrukcję Jak-1B, dzięki której otrzymacie dodatkowe (i bardzo potrzebne) 25 PW, a jednocześnie znacznie zmniejszycie masę samolotu. Dodatkowo zwiększycie w ten sposób swoją prędkość lotu o całe 30 km/h. Ze względu na niewielką wytrzymałość zakup ulepszonej konstrukcji jest niemal obowiązkowy, szczególnie że jest ona niezbędna do montażu mocniejszych karabinów maszynowych.

Silnik

Do silnika Jaka trzeba się przyzwyczaić, ponieważ ma on dość niecodzienne parametry. Na pierwszy rzut oka wydaje się dość potężny, a jego prędkość wznoszenia dorównuje parametrom Spitfire'a I. Niestety, jego osiągi w grze nie odzwierciedlają wartości liczbowych. Silnik powoli nabiera obrotów i nie wykorzystuje w pełni dostępnej mocy – zwłaszcza w walce pionowej. Niezależnie od wybranego modelu musicie się przygotować na gwałtowne przeciągnięcia po skierowaniu nosa samolotu do góry, a także na stosunkowo krótki czas doładowania, który nawet przy najlepszej konfiguracji wynosi 10 sekund.

Aby zrównoważyć te niedociągnięcia, możecie ulepszyć silnik do VI-poziomowego modelu M-105PD. Jeżeli jednak chcecie zaoszczędzić 39 000 kredytów, możecie go pominąć i kupić od razu mocniejszy silnik M-105PF, który zapewni Wam dwukrotnie większy wzrost parametrów, kosztem o połowę mniejszego zwiększenia masy samolotu. Po wprowadzeniu ulepszenia Wasza prędkość lotu zwiększy się o 20 km/h. Najlepszy silnik zwiększy też Waszą prędkość wznoszenia o 2,3 m/s, podczas gdy poprzednie ulepszenie dodawało jedynie 1 m/s. Zaletą jest to, że po ulepszeniu silnika na dowolny z modeli praktycznie nie stracicie zwrotności samolotu.

Uzbrojenie

Jedyne ulepszenie karabinów maszynowych Jaka-1 wymaga zakupu nowej konstrukcji i nie zapewnia dużego wzrostu siły ognia. Z drugiej strony, mimo że karabiny 12,7 mm BS dodają jedynie 4 punkty do siły ognia, w przeciwieństwie do innych ulepszeń broni nie zmniejszają one prędkości samolotu. Tak naprawdę prędkość ulegnie nawet minimalnemu zwiększeniu (o średnio 3 km/h) na poszczególnych wysokościach. Ogólnie rzecz biorąc, w obu konfiguracjach będziecie mogli strzelać jedynie przez 9 sekund przed przegrzaniem karabinów. Zaletą jest to, że po przerwaniu ognia uzbrojenie schładza się niemal tak samo szybko. Efektywny zasięg karabinów to 900 m, ale powinniście zbliżyć się do przeciwnika na przynajmniej 500 m, aby zwiększyć celność.

Sześć rakiet RS-82 zwiększy masę samolotu o dodatkowe 40 kg i spowolni go o 60 km/h. Dodatkowe obciążenie zmniejszy też prędkość wznoszenia o 2 m/s i odbije się (nieznacznie) na zwrotności. Atakowanie celów naziemnych nie jest rolą Jaka-1, dlatego nie zalecamy korzystania z rakiet, zwłaszcza początkującym graczom. Rakiety RS-82 mają bardzo niski poziom (III) i zadają jedynie 450 punktów uszkodzeń. Biorąc pod uwagę poziom zajmowany przez Jaka, cele naziemne na większości map będą miały średnio po 1500 PW. Oznacza to, że będziecie musieli wykorzystać prawie wszystkie rakiety do zniszczenia jednego celu naziemnego. Dodatkowo, najczęściej nie będziecie mieli okazji atakować celów naziemnych – na dużych mapach przelot do kolejnego celu zajmuje zbyt dużo czasu, a nawet jeśli dolecicie tam cało, nie wytrzymacie długotrwałego ognia przeciwlotniczego podczas ataku. Dlatego zalecamy pominięcie rakiet w celu zachowania podstawowych zalet samolotu, czyli jego szybkości i zwrotności.

Wyposażenie i sprzęt eksploatacyjny

Zamontowanie wzmocnionego poszycia II pozwoli na zwiększenie odporności skrzydeł, kadłuba i ogona, dzięki czemu zrównoważycie niską liczbę PW samolotu. Co prawda premia wynosi tylko 10%, jednak jest warta wydatku 125 000 kredytów ze względu na niewielką wytrzymałość samolotu.

Drugim potrzebnym elementem jest ulepszony celownik kolimatorowy. Uzbrojenie Jaka-1 nie należy do najcelniejszych, więc dodatkowe 10% pozwoli Wam na zwiększenie precyzji ostrzału, zwłaszcza na dużych dystansach.

To już wszystko, jeżeli chodzi o „obowiązkowe” wyposażenie, więc w trzecim miejscu możecie zamontować dowolny element. Zalecamy poszycie samolotu I, dzięki któremu zmaksymalizujecie i tak ponadprzeciętną prędkość samolotu. Będzie to przydatne na większych mapach podczas ścigania się w drodze do celu z wyposażonymi w mocniejsze silniki ciężkimi myśliwcami brytyjskimi i niemieckimi.

Jeżeli chodzi o sprzęt eksploatacyjny, nie jest on niezbędny. Oczywiście możecie zwiększyć moc dość słabego silnika za pomocą 100-oktanowej benzyny, ale z czasem okaże się to zbyt kosztowne (każda sztuka kosztuje 5000 kredytów). Lepiej nauczyć się wykorzystywać samolot cechujący się wymienionymi powyżej ograniczeniami silnika.

Jeżeli macie mnóstwo pieniędzy, które aż proszą się o wydanie, możecie kupić sprzęt zapobiegawczy, taki jak gaśnice ręczne lub pakiet opatrunków. Nie liczcie jednak na to, że będziecie z nich zbyt często korzystać, ponieważ Jak-1 ulega zniszczeniu bardzo szybko. Ze względu na małą liczbę PW nie jest też konieczny restarter pneumatyczny. 

Następnym razem wypróbujcie Jaka-1!