Royal Navy Fleet Air Arm Museum

Zostałem niedawno zaproszony na cały dzień do Fleet Air Arm Museum w Somerset (Wielka Brytania), w którym znajduje się największy w Europie zbiór samolotów marynarki wojennej.

Muzeum otwarto w 1964 roku. Jest ono położone zaraz obok lotniska Royal Naval Air Station Yeovilton (znanego też jako HMS Heron), więc odgłosy pobliskich samolotów naprawdę ożywiające to miejsce.

Budowę lotniska rozpoczęto w 1939 roku, a pasy startowe ukończono w 1941 roku. W 1940 roku na HMS Heron przeniesiono szkołę obserwatorów morskich. Wkrótce trafiła tam również Szkoła pilotów lotnictwa marynarki wojennej. Pasy startowe rozbudowano w latach 1952 oraz 1957, aby przystosować je do odrzutowców.

Muzeum składa się z czterech dużych hal. Każda z nich ma kilka poziomów, na których można poznać historie lotnictwa marynarki wojennej, począwszy od pierwszych „załogowych” latawców ciągniętych przez okręty, przez wypełnione helem sterowce, wodnosamoloty, dwupłatowce i samoloty pokładowe z okresu II wojny światowej, aż po nowoczesne samoloty Sea Harrier i helikoptery.

Początki

Na początku XX wieku brytyjska marynarka wojenna wykorzystywała do zwiadu balony oraz sterowce. Po zniszczeniu sterowca Mayfly w 1911 r. (złamał się on na pół podczas wyprowadzania z hangaru), Pierwszy Lord Admiralicji, Winston Churchill, dostrzegł potrzebę stworzenia lotnictwa wojskowego. 

W 1912 roku rząd utworzył Królewski Korpus Lotniczy. Brytyjska Królewska Marynarka Wojenna otrzymała sterowce należące do armii. Otrzymała również dwanaście samolotów do wykorzystania w połączeniu z okrętami. Pierwszy lot z ruchomego okrętu odbył się w maju 1912 r. Rok później zamówiono pierwszy lotniskowiec, Hermes.

Podporucznik lotnictwa, Warneford RN

Wybuch pierwszej wojny światowej

Gdy w sierpniu 1914 r. wybuchła I wojna światowa, świeżo sformowana Królewska Służba Lotnictwa Marynarki Wojennej (RNAS) posiadała 93 samoloty, sześć sterowców oraz personel liczący nieco ponad 700 osób. Jednak już w kwietniu 1918 r., kiedy to RNAS połączyła się z Królewskim Korpusem Lotniczym, tworząc Królewskie Siły Lotnicze (RAF), jej siły liczyły już 3000 samolotów, ponad 100 sterowców oraz przeszło 55 000 osób personelu.

Główną rolą RNAS był zwiad dla floty, patrolowanie linii nabrzeża w poszukiwaniu wrogich samolotów oraz łodzi podwodnych, atakowanie wrogiego nabrzeża oraz obrona Wielkiej Brytanii przed wrogimi nalotami. Wiodącym asem lotnictwa w RNAS był Raymond Collishaw, który miał na koncie 60 zwycięstw. 

RNAS była ciężko krytykowane za nieudaną obronę południowej Anglii przed nalotami bombowymi Zeppelinów podczas I wojny światowej. W lutym 1916 r. zmieniono politykę i odpowiedzialność za obronę przed Zeppelinami, które doleciały nad terytorium Wielkiej Brytanii, przekazano Królewskim Siłom Lotniczym. Zadaniem RNAS miało być bombardowanie uziemionych Zeppelinów na terytorium Niemiec. 

RNAS miała też eskadry myśliwców na froncie zachodnim. Wśród najpopularniejszych samolotów znajdowały się Bristol Scout, Sopwith Pup i  Sopwith Camel. W kwietniu 1918 r. RNAS połączyła się z Królewskim Korpusem Lotniczym, tworząc Królewskie Siły Lotnicze. Królewska Marynarka Wojenna nie odzyskała kontroli nad siłami Lotnictwa Morskiego Floty aż do 1939 r.

Replika samolotu Short S27 z 1910 roku

Sopwith Pup (replika)

Lotnictwo Morskie Floty i druga wojna światowa

U progu drugiej wojny światowej Siły Lotnictwa Morskiego składały się z 20 eskadr i 232 samolotów.

Druga wojna światowa przyniosła ze sobą zmiany w lotnictwie i taktyce morskiej – zamiast walk między okrętami zaczęto kłaść nacisk na ataki lotnicze, a zmiany te zaczęły szybko przynosić efekty. Niewątpliwie największym sukcesem Sił Lotnictwa Morskiego podczas było zdziesiątkowanie włoskiej floty w porcie Taranto przez wyposażone w torpedy dwupłaty Swordfish podczas nocnego nalotu w 1940 r. było.

Lotnictwo Morskie Floty służyło praktycznie na każdej arenie działań drugiej wojny światowej – brały udział w Bitwie o Francję, Bitwie o Anglię, Bitwie o Atlantyk, kampaniach w Libii i Afryce Północnej, lądowaniach operacji D-Day w Normandii, bitwach nad Pacyfikiem i Oceanem Indyjskim oraz inwazjach na Madagaskar, Japonię, Sycylię, Włochy i południową Francję.

Corsair KD 431

Fairey Firefly TT4

Lotnictwo Morskie Floty było też odpowiedzialne za zatopienie największej liczby wrogich okrętów spośród wszystkich części brytyjskich sił zbrojnych i było jednym z głównych narzędzi do walki z niemieckimi okrętami podwodnymi. Piloci Lotnictwa Morskiego Floty byli biegli w walce powietrznej, a wśród nich znalazło się wielu asów lotnictwa. Zdobyli też liczne zasługi, w tym dwa Krzyże Wiktorii oraz wiele Orderów za Wybitną Służbę, Krzyży za Wybitną Służbę, Medali za Wybitną Służbę oraz wyróżnień w sprawozdaniach.

Pod koniec drugiej wojny światowej siły Lotnictwa Morskiego Floty liczyły 59 lotniskowców, 3700 samolotów, 72 000 członków personelu oraz 56 baz lotniczych na całym świecie. Lotniskowce zastąpiły pancerniki i stały się trzonem Floty, a ich samoloty stały się bronią uderzeniową samą
w sobie.

Samoloty tłokowe Lotnictwa Morskiego Floty zbliżały się do szczytu swoich możliwości. Hoverfly, pierwszy działający helikopter, wprowadzony został już do Lotnictwa Morskiego Floty, a samoloty Sea Fury i Firefly, przyjęły na siebie ciężar kolejnego konfliktu: wojny w Korei.

Wojna w Korei, 1950-1953

Samoloty Supermarine Seafire, Hawker Sea Fury i Fairey Firefly startujące z lekkich lotniskowców były jedynymi siłami brytyjskich sił powietrznych, które brały udział w wojnie w Korei. Podczas tej wojny zadebiutował też Westland Dragonfly, jeden z pierwszych helikopterów ratowniczych.

LIM2 (kopia MIG 15 )

Sea Harrier

McDonnell Douglas F-4 Panthom II

To pierwszorzędne muzeum, które pozwala na wgląd w historię Lotnictwa Morskiego Floty. Koniecznie musi odwiedzić je każdy fan lotnictwa. Muzeum pracuje obecnie nad ciekawymi projektami, takimi jak renowacja samolotu Fairey Barracuda (więcej na ten temat później).

Serdecznie dziękuję wszystkim w Muzeum za życzliwość i możliwość odwiedzin.

Więcej historycznych smakołyków od The_Challengera znajdziecie na stronie .